Certyfikaty ISO 9001 i ISO 14001: porównanie

Według Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO) standardy systemów zarządzania wspierają funkcje zarządzania i przywództwa. Wspierając również osiąganie zrównoważonych wyników biznesowych, zostały zaprojektowane tak, aby miały zastosowanie we wszystkich branżach i regionach geograficznych dla wszystkich typów i rozmiarów organizacji. Można je uznać za nadrzędne najlepsze praktyki w zakresie prawidłowego zarządzania. 

Wśród tych standardów niektóre określają wymagania i podlegają certyfikacji, podczas gdy inne są standardami wytycznych wspierającymi wdrażanie dobrych praktyk. Firma przyjmująca którykolwiek z certyfikowanych standardów może zostać oceniona przez zewnętrzną jednostkę certyfikującą/rejestrującą, taką jak DNV. Zgodność z normami podlegającymi certyfikacji daje organizacji certyfikat, który pozwala jej wykazać zgodność i zaangażowanie. Dowiedz się więcej o tym, jak uzyskać certyfikat DNV.

Dwie normy, które zostały przyjęte przez większość organizacji na całym świecie, to norma Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001 i norma Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001. 

Co to jest ISO 9001?

ISO 9001 to międzynarodowy standard systemu zarządzania jakością (QMS). Aby uzyskać certyfikat zgodności z normą ISO 9001, organizacja musi wdrożyć procesy i procedury zgodne z wymaganiami określonymi w normie. ISO 9001 opiera się na siedmiu zasadach zarządzania jakością, w tym zorientowaniu na klienta, przywództwie i zaangażowaniu ludzi, podejściu procesowym i ciągłym doskonaleniu procesów.

Norma ta była jednym z pierwszych standardów systemów zarządzania opracowanych przez ISO. Od czasu jej pierwszej publikacji w 1987 roku, norma ISO 9001 stała się najczęściej stosowanym standardem systemu zarządzania we wszystkich sektorach przemysłu i usług. 

Dowiedz się więcej o naszej ofercie szkoleń z zakresu jakości i wydajności.

Co to jest ISO 14001?

ISO 14001 to międzynarodowa norma określająca wymagania dotyczące skutecznego systemu zarządzania środowiskowego (EMS). Zapewnia ona wymagania dotyczące procesów i procedur mających na celu zarządzanie i poprawę wpływu organizacji na środowisko. 

Troska o wpływ człowieka na środowisko naturalne pojawiła się w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. W 1992 roku ONZ zorganizowała Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro w Brazylii, który był prawdopodobnie początkiem skupienia się na zrównoważonym rozwoju i udoskonaleniu przepisów dotyczących ochrony środowiska, a także prekursorem dzisiejszego ESG. Norma ISO 14001 EMS została po raz pierwszy opublikowana w 1996 roku. 

Przyjmując tę normę, organizacje mogą zapewnić, że podejmują proaktywne działania w celu zminimalizowania swojego wpływu na środowisko, wypełnienia zobowiązań prawnych oraz osiągnięcia swoich celów środowiskowych. Ramy obejmują różne aspekty, od wykorzystania zasobów i zarządzania odpadami po monitorowanie wyników środowiskowych i angażowanie interesariuszy w zobowiązania środowiskowe.

Dowiedz się więcej o certyfikatach zarządzania środowiskowego.

Różnice między normami ISO 9001 i ISO 14001

W normach tych nie chodzi tylko o spełnienie wymogów regulacyjnych, nawet jeśli jest to często główny czynnik napędzający, a certyfikacja zgodności z którąkolwiek z norm jest często przepustką do handlu. Chodzi w nich o zobowiązanie się do procesu, który poprawia ogólną wydajność organizacji, czy to poprzez zarządzanie jakością, czy efektywność środowiskową.  

Różnice między normami ISO 9001 i ISO 14001 dotyczą przede wszystkim ich ukierunkowania. ISO 9001 koncentruje się na zarządzaniu jakością, podczas gdy ISO 14001 zajmuje się zarządzaniem środowiskowym. 

Zarówno ISO 9001, jak i ISO 14001 opierają się na zharmonizowanej strukturze ISO i kierują się tą samą logiką, co pozwala na łatwiejszą integrację obu systemów zarządzania. Jednak ich różne zakresy oznaczają, że specyfika ich wymagań i szczegóły, które obejmują, mogą się znacznie różnić. Zarządzanie jakością ISO 9001 ma na celu zapewnienie, że produkty i usługi konsekwentnie spełniają wymagania klientów i wymogi prawne oraz zwiększają zadowolenie klientów, podczas gdy ISO 14001 koncentruje się na systematycznym podejściu do odpowiedzialności środowiskowej i zrównoważonego rozwoju.

ISO 9001 i ISO 14001: podobieństwa i wspólne wymagania

Pomimo różnych celów ISO 9001 i ISO 14001, mają one wspólną strukturę i wymagania wspólne dla Zharmonizowanej Struktury ISO, na której opierają się oba standardy. Ułatwia to integrację obu systemów zarządzania, co upraszcza proces wdrażania dla organizacji przy wdrażaniu systemu i umożliwia spójne podejście do zarządzania różnymi aspektami.

Obie normy wymagają od organizacji ustanowienia, wdrożenia, utrzymania i ciągłego doskonalenia systemów zarządzania. Podkreślają znaczenie zrozumienia i spełnienia wymagań klientów i przepisów, potrzebę przywództwa i zaangażowania kierownictwa najwyższego szczebla oraz konieczność przyjęcia ustrukturyzowanego podejścia procesowego. Te wspólne zasady podkreślają podobieństwa ISO 9001 i ISO 14001. Na przykład:

• Dokumentacja. Oba standardy wymagają od organizacji utrzymywania i przechowywania udokumentowanych informacji w celu wsparcia działania procesów i zachowania wiedzy. Obejmuje to tworzenie i aktualizację informacji, a także ich kontrolę. Audyty wewnętrzne i przeglądy zarządzania są również wspólnymi wymaganiami, zapewniając, że systemy zarządzania są regularnie oceniane i ulepszane.
• Planowanie operacyjne i kontrola. Jest to wspólny wymóg, w ramach którego organizacje muszą planować, wdrażać i kontrolować procesy potrzebne do spełnienia wymagań normy i wdrożenia działań określonych na podstawie oceny ryzyka.
  
  
• Monitorowanie, pomiary, analiza i ocena. Jest to kluczowe dla obu standardów. Organizacje muszą monitorować wydajność i skuteczność swoich systemów zarządzania. Obejmuje to określenie, co należy monitorować i mierzyć, metody monitorowania, kiedy należy przeprowadzić pomiary oraz kiedy należy przeanalizować i ocenić ich wyniki.

Podsumowując, chociaż ISO 9001 i ISO 14001 mają swoje unikalne obszary zainteresowania, ich wspólna zharmonizowana struktura i wspólne wymagania, takie jak dokumentowanie informacji, audyty wewnętrzne, ocena zarządzania, planowanie i kontrola operacyjna oraz monitorowanie i pomiary sprawiają, że są one bardziej podobne, niż mogłoby się wydawać. Umożliwia to organizacjom łatwe przyjęcie i zintegrowanie obu standardów z ich systemami zarządzania.  W przypadku ubiegania się o certyfikację przez stronę trzecią, jednostka certyfikująca może przeprowadzić połączony audyt dla obu standardów.