Certyfikaty ISO 9001 i ISO 14001: porównanie

Według Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO) standardy systemów zarządzania wspierają organizacje w skutecznym zarządzaniu i osiąganiu lepszych wyników biznesowych. Są uniwersalne – można je stosować w każdej branży, niezależnie od wielkości firmy czy lokalizacji. Stanowią one zbiór najlepszych praktyk w zakresie zarządzania.

Wśród tych standardów niektóre określają wymagania i podlegają certyfikacji, podczas gdy inne są standardami wytycznych wspierającymi wdrażanie dobrych praktyk. Firma przyjmująca którykolwiek z certyfikowanych standardów może zostać oceniona przez zewnętrzną jednostkę certyfikującą, taką jak DNV. Zgodność z normami podlegającymi certyfikacji daje organizacji certyfikat, który pozwala jej wykazać zgodność i zaangażowanie w ciągłe doskonalenie. Dowiedz się więcej o tym, jak uzyskać certyfikat DNV.

Dwie normy, które zostały przyjęte przez większość organizacji na całym świecie, to norma Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001 i norma Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001. 

Co to jest ISO 9001?

ISO 9001 to międzynarodowy standard systemu zarządzania jakością (QMS). Aby uzyskać certyfikat zgodności z normą ISO 9001, organizacja musi wdrożyć procesy i procedury zgodne z wymaganiami określonymi w normie. ISO 9001 opiera się na siedmiu zasadach zarządzania jakością, w tym zorientowaniu na klienta, przywództwie i zaangażowaniu pracowników, podejściu procesowym i ciągłym doskonaleniu. ISO 9001 pomaga organizacjom dostarczać produkty i usługi zgodne z oczekiwaniami klientów oraz wymaganiami prawnymi.

Norma ta była jednym z pierwszych standardów systemów zarządzania opracowanych przez ISO. Od czasu jej pierwszej publikacji w 1987 roku, norma ISO 9001 stała się najczęściej stosowanym standardem systemu zarządzania we wszystkich sektorach przemysłu i usług. 

Dowiedz się więcej o naszej ofercie szkoleń z zakresu jakości i wydajności.

Co to jest ISO 14001?

ISO 14001 to międzynarodowa norma określająca wymagania dotyczące skutecznego systemu zarządzania środowiskowego (EMS). Pomaga firmom ograniczać wpływ na środowisko, efektywnie zarządzać zasobami i spełniać obowiązki prawne.

Troska o wpływ człowieka na środowisko naturalne pojawiła się w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. W 1992 roku ONZ zorganizowała Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro w Brazylii, który był prawdopodobnie początkiem skupienia się na zrównoważonym rozwoju i udoskonaleniu przepisów dotyczących ochrony środowiska, a także prekursorem dzisiejszego ESG. Norma ISO 14001 EMS została po raz pierwszy opublikowana w 1996 roku. 

Przyjmując tę normę, organizacje mogą zapewnić, że podejmują proaktywne działania w celu zminimalizowania swojego wpływu na środowisko, wypełnienia zobowiązań prawnych oraz osiągnięcia swoich celów środowiskowych. Ramy obejmują różne aspekty, od wykorzystania zasobów i zarządzania odpadami po monitorowanie wyników środowiskowych i angażowanie interesariuszy w zobowiązania środowiskowe.

Dowiedz się więcej o certyfikatach zarządzania środowiskowego.

Różnice między normami ISO 9001 i ISO 14001

Normy te to nie tylko sposób na spełnienie wymagań prawnych – choć często właśnie to jest głównym powodem ich wdrażania. Certyfikacja zgodności z normą bywa wręcz warunkiem koniecznym do prowadzenia działalności na wielu rynkach. Jednak ich prawdziwa wartość polega na tym, że pomagają organizacjom usprawniać działanie – zarówno w zakresie jakości, jak i odpowiedzialności środowiskowej – poprzez uporządkowane i skuteczne podejście do zarządzania.

Różnice między normami ISO 9001 i ISO 14001 dotyczą przede wszystkim ich ukierunkowania. ISO 9001 koncentruje się na zarządzaniu jakością, podczas gdy ISO 14001 zajmuje się zarządzaniem środowiskowym. 

Zarówno ISO 9001, jak i ISO 14001 opierają się na wspólnej strukturze opracowanej przez ISO, co ułatwia ich równoczesne wdrożenie i integrację w ramach jednego systemu zarządzania. Mimo podobnej logiki działania, każda z norm koncentruje się na innym obszarze: ISO 9001 dotyczy zarządzania jakością – zapewnienia, że produkty i usługi spełniają oczekiwania klientów oraz wymagania prawne, natomiast ISO 14001 skupia się na odpowiedzialności środowiskowej i wspiera organizacje w realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

ISO 9001 i ISO 14001: podobieństwa i wspólne wymagania

Choć ISO 9001 i ISO 14001 dotyczą różnych obszarów – odpowiednio jakości i środowiska – opierają się na tej samej, ujednoliconej strukturze ISO. Dzięki temu ich wdrożenie i integracja w jednym systemie zarządzania są znacznie prostsze i bardziej spójne.

Obie normy wymagają od organizacji, aby wdrożyła, utrzymywała i stale doskonaliła swój system zarządzania. Kładą nacisk na zrozumienie potrzeb klientów i wymagań prawnych, aktywne zaangażowanie najwyższego kierownictwa oraz stosowanie podejścia procesowego. Te wspólne fundamenty sprawiają, że ISO 9001 i ISO 14001 mają wiele punktów stycznych, mimo różnic w zakresie tematycznym.

 Na przykład:

• Dokumentacja. Obie normy wymagają tworzenia, aktualizowania i kontrolowania dokumentacji, która wspiera działanie procesów i pozwala zachować wiedzę w organizacji. Wymagane są również audyty wewnętrzne i przeglądy zarządzania, które pomagają regularnie oceniać i doskonalić systemy.
• Planowanie i kontrola operacyjna. Organizacje muszą planować, wdrażać i nadzorować procesy niezbędne do spełnienia wymagań normy. Działania te powinny być oparte na analizie ryzyka i prowadzić do osiągania założonych celów. wdrożenia działań określonych na podstawie oceny ryzyka.
• Monitorowanie, pomiary, analiza i ocena. Oba standardy kładą duży nacisk na mierzenie skuteczności systemu zarządzania. Obejmuje to określenie, co i jak należy monitorować, kiedy przeprowadzać pomiary oraz jak analizować i oceniać wyniki.

Podsumowując, chociaż ISO 9001 i ISO 14001 koncentrują się na różnych obszarach – opierają się na tej samej zharmonizowanej strukturze ISO. Dzięki temu mają wiele wspólnych wymagań, takich jak dokumentowanie procesów, audyty wewnętrzne, przeglądy zarządzania, planowanie operacyjne czy monitorowanie wyników. To podobieństwo sprawia, że organizacje mogą łatwo wdrożyć oba standardy w sposób spójny i zintegrowany, co upraszcza zarządzanie i zwiększa efektywność.
W przypadku ubiegania się o certyfikację, jednostka certyfikująca – taka jak DNV – może przeprowadzić jeden, połączony audyt dla obu norm, co dodatkowo upraszcza cały proces.