Zarządzanie środowiskowe przestało być już tylko jedną z możliwości wybieranych przez przedsiębiorstwa, dla wielu z nich stało się elementem strategii i w znacznej mierze odpowiedzią na wyrażane przez klientów preferencje w zakresie wyrobów powstających z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.
Aby zidentyfikować występujące trendy porównano wyniki ankiety przeprowadzonej w 2017 r. z ustaleniami badania o podobnym charakterze z 2014 r.
Na ich podstawie stwierdzono, że głos klienta ma coraz bardziej istotne znaczenie. Zgodnie z ankietą z 2017 r., rola oczekiwań formułowanych przez klientów (50%) wzrosła w badanym okresie w największym stopniu – o 15% od 2014 r., przy czym czynnik ten znalazł się na drugim miejscu, tuż po zachowaniu zgodności z wymaganiami obowiązujących ustaw i przepisów (77%).
25% respondentów wskazało, iż czuje wzrost presji ze strony innych zainteresowanych stron – różnica o 10% w stosunku do poprzedniego badania.
Firmy wciąż stoją wobec wyzwań podobnych do tych, z którymi miały do czynienia trzy lata temu. Najpoważniejsze zagrożenia związane są z gospodarką odpadami, a w szczególności dotyczą unieszkodliwiania odpadów (55%), postępowania z materiałami niebezpiecznymi (44%) oraz odprowadzania ścieków (36%).
Wzrost inwestycji, ale nie w obszarze łańcucha dostaw
74% spośród ankietowanych przedsiębiorstw stwierdziło, że zarządzanie środowiskowe ma wpływ na ogólną strategię prowadzenia działalności, a 45% odpowiedziało, że ich firma zamierza zwiększyć nakłady inwestycyjne na zarządzanie środowiskowe – wzrost o blisko 10% w stosunku do poprzedniego badania.
W skali ogólnoświatowej, 96% przedsiębiorstw przeprowadziło w 2017 r. co najmniej jedną akcję oceny lub ograniczania zagrożeń środowiskowych. Podejmowane działania obejmowały głównie monitorowanie procesu kontroli zgodności z wymaganiami prawnymi (73%), regularne przeglądy i konserwacje w celu minimalizowania oddziaływań na środowisko (70%), a także bieżące oceny tych oddziaływań (65%).
O ile coraz większą uwagę firmy przywiązują do własnych działań, o tyle tylko jedna na trzy wdrożyła program zarządzania środowiskowego w odniesieniu do swoich dostawców – jest to liczba dużo niższa od spodziewanej, zważywszy na to, że w odniesieniu do interesariuszy zewnętrznych, działalność dostawców jest aspektem odgrywającym znaczącą rolę w łańcuchu dostaw.
Luca Crisciotti, prezes DNV GL - Business Assurance, wyniki badania komentuje następująco: „Rosnące trendy w obszarze zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwach budzą optymizm. Natomiast jeśli chodzi o szeroko pojmowaną sieć dostawców, sytuacja wciąż nie jest zadowalająca. Tak jak stało się to w odniesieniu do siły oddziaływania konsumentów, firmy muszą uświadomić sobie swój wpływ na zachowania dostawców w obszarze zrównoważonego działania w szeroko rozumianym łańcuchu dostaw.”
Normy tworzą wartość dodaną
Jako najważniejszą korzyść wynikającą z działań z zakresu zarządzania środowiskowego 52% respondentów wskazało spadek liczby wypadków i katastrof ekologicznych. Na kolejnych miejscach znalazły się odpowiednio: relacje z organami władzy (48%), oszczędności finansowe (40%) oraz przewaga konkurencyjna (36%).
Około 80% badanych firm jest zdania, że system zarządzania środowiskowego oparty o międzynarodową normę ISO 14001 oraz niezależną certyfikację wnosi wartość dodaną. Jest on postrzegany jako szczególnie pomocny w spełnieniu wymogów prawnych (77%) oraz w doskonaleniu środowiskowych efektów działania (72%).
W 2014 r. badaliśmy świadomość naszych klientów w zakresie zarządzania środowiskowego oraz stosowane przez nich praktyki. Dziś, trzy lata później, wracamy do tych tematów, aby stwierdzić, czy w w obszarach tych zaszły istotne zmiany.
Najistotniejsze wnioski
Głównymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zarządzania środowiskowego są wymagania ustaw i przepisów (77%) oraz oczekiwania formułowane przez klientów (50%).
Od 2014 r. nastąpił 15-procentowy wzrost presji ze strony klientów. Główne obszary ryzyka środowiskowego mają związek z zagospodarowywaniem odpadów.
Na tle średniej, firmy wiodące w skali próby badawczej przywiązują dużo większą wagę do komunikacji z zainteresowanymi stronami (71%, przy średnim poziomie wskazań 29%).
Około 80% badanych firm oraz 95% liderów próby jest zdania, że system zarządzania środowiskowego oparty o międzynarodową normę ISO 14001 oraz niezależną certyfikację wnosi wartość dodaną. Wśród korzyści wynikających z wdrożenia działań ograniczających ryzyko jako trzy najistotniejsze wskazywano spadek liczby środowiskowych, poprawę relacji z organami władzy oraz oszczędności finansowe.