Kluczowi gracze na rynku (sieci handlowe oraz światowe firmy produkcyjne) zauważyli ryzyko związane z brakiem zachowań etycznych, tkwiące w ich łańcuchach dostaw. Coraz częściej decydują się na sprawdzenie swoich dostawców na drodze audytów, realizowanych przez niezależne i autoryzowane organizacje. Wpływ na rosnący popyt na audyty etyczne mają zawirowania gospodarki światowej. Wzrasta presja wywierana na zarządy firm korzystających z tanich łańcuchów, która wynika z przyspieszonego przepływu informacji, dotyczących incydentów, wypadków przy pracy, dyskryminacji - a w skrajnych przypadkach nawet niewolnictwa.
Pocieszające jest, że w ostatnich latach większość interesariuszy zaczęła dostrzegać wagę tematu odpowiedzialności społecznej i oczekuje od przedsiębiorstw informacji o funkcjonowaniu w zakresie CSR.
Na rynku międzynarodowym operuje wiele uporządkowanych standardów, które nazywane są etycznymi i/lub społecznymi takie, jak: BSCI, ETI Base Code, ICS, WCA. Pojawią się wciąż nowe opracowania, np. standard stosowany w przemyśle odzieżowym (WRAP) lub w przemyśle elektronicznym (EICC).
Zakres tych standardów obejmuje nieco węższy obszar niż kluczowa dla tematu norma ISO 26000. Firmy, które spełniają wymagania w nich zawarte, można bez wątpienia określić mianem odpowiedzialnych społecznie.
Wynik audytu według SMETA
Procedura audytowa SMETA nie przewiduje certyfikacji wg kodeksu ETI Base Code, natomiast wynik audytu przedstawiany jest w postaci raportu opracowanego według wzorca dostarczonego przez SEDEX. Dodatkową dokumentacją poaudytową jest uzupełniony formularz niezgodności i działań korygujących. Wynik audytu w postaci raportu to obraz stanu wymaganych zasad etycznych w zakładzie w dniu audytu.
Audyt ma zachęcić przedsiębiorstwo do doskonalenia swoich poczynań w zakresie wymagań kodeksu ETI Base Code. Filozofia kodeksu i metodologii SMETA nastawiona jest na ocenę istniejącej sytuacji w zakładzie i na zachęcenie przedsiębiorstw do podjęcia wysiłku doskonalenia. Element ten wyróżnia podejście wg SEDEX od podobnych systemów propagowanych na rynku USA, które w przypadku stwierdzenia poważnych niezgodności podczas audytu etycznego rekomendują zerwanie współpracy z dostawcą. W ramach procedury audytowej SEDEX akceptowane są audyty pierwszej, drugiej lub trzeciej strony. Jednak przed podjęciem decyzji o rodzaju audytu, należy uzgodnić szczegółowe wymagania z kontrahentem, który wymaga od nas procedury audytowej.
Sedex to organizacja non-profit, która oferuje swoim członkom szereg usług związanych ze standardem etycznym ETI Base Code. Organizacja ta opracowała między innymi procedurę audytową SMETA. Członkiem tej organizacji może zostać każda organizacja bez względu na rodzaj, wielkość, zakres działania i lokalizację na świecie, która włączyła zasady odpowiedzialności społecznej do swojej strategii.
Obecnie audyty etyczne przeprowadza się według metodyki SMETA 2 Pillar lub SMETA 4 Pillar. W rozszerzonej wersji metodyki SMETA weryfikowane są poczynania firmy w zakresie zapobiegania korupcji oraz wymagane jest większe zaangażowanie w ochronę środowiska niż to wynika z lokalnych przepisów. Wg zasad SEDEX członkowie są podzieleni na trzy kategorie:
Pocieszające jest, że w ostatnich latach większość interesariuszy zaczęła dostrzegać wagę tematu odpowiedzialności społecznej i oczekuje od przedsiębiorstw informacji o funkcjonowaniu w zakresie CSR.
Na rynku międzynarodowym operuje wiele uporządkowanych standardów, które nazywane są etycznymi i/lub społecznymi takie, jak: BSCI, ETI Base Code, ICS, WCA. Pojawią się wciąż nowe opracowania, np. standard stosowany w przemyśle odzieżowym (WRAP) lub w przemyśle elektronicznym (EICC).
Zakres tych standardów obejmuje nieco węższy obszar niż kluczowa dla tematu norma ISO 26000. Firmy, które spełniają wymagania w nich zawarte, można bez wątpienia określić mianem odpowiedzialnych społecznie.
Wynik audytu według SMETA
Procedura audytowa SMETA nie przewiduje certyfikacji wg kodeksu ETI Base Code, natomiast wynik audytu przedstawiany jest w postaci raportu opracowanego według wzorca dostarczonego przez SEDEX. Dodatkową dokumentacją poaudytową jest uzupełniony formularz niezgodności i działań korygujących. Wynik audytu w postaci raportu to obraz stanu wymaganych zasad etycznych w zakładzie w dniu audytu.
Audyt ma zachęcić przedsiębiorstwo do doskonalenia swoich poczynań w zakresie wymagań kodeksu ETI Base Code. Filozofia kodeksu i metodologii SMETA nastawiona jest na ocenę istniejącej sytuacji w zakładzie i na zachęcenie przedsiębiorstw do podjęcia wysiłku doskonalenia. Element ten wyróżnia podejście wg SEDEX od podobnych systemów propagowanych na rynku USA, które w przypadku stwierdzenia poważnych niezgodności podczas audytu etycznego rekomendują zerwanie współpracy z dostawcą. W ramach procedury audytowej SEDEX akceptowane są audyty pierwszej, drugiej lub trzeciej strony. Jednak przed podjęciem decyzji o rodzaju audytu, należy uzgodnić szczegółowe wymagania z kontrahentem, który wymaga od nas procedury audytowej.
Audyt etyczny - dla kogo?
Audyt powinien stanowić dla organizacji szansę na niezależną ocenę praktyk w firmie. Najlepsze efekty uzyskuje przedsiębiorstwo, w którym najwyższe kierownictwo pielęgnuje atmosferę współpracy, wzajemnego szacunku, otwartej komunikacji i krytyki sytuacji w firmie, oczywiście połączoną z konstruktywnymi propozycjami polepszenia sytuacji. Najwyższe kierownictwo powinno promować dbałość o relacje z klientami, dostawcami i podwykonawcami oraz spełnienie ich poza-ekonomicznych potrzeb. Oczywiście cena za produkt i usługę też jest ważna, bo pozwala uzyskać pieniądze na dalsze funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstwa. Jednak w obecnej dobie rozwoju rynkowego dla klientów ważne jest między innymi to, że współpraca z dostawcą nie przyniesie negatywnego rozgłosu.
Czym właściwie jest SMETA?
Sedex to organizacja non-profit, która oferuje swoim członkom szereg usług związanych ze standardem etycznym ETI Base Code. Organizacja ta opracowała między innymi procedurę audytową SMETA. Członkiem tej organizacji może zostać każda organizacja bez względu na rodzaj, wielkość, zakres działania i lokalizację na świecie, która włączyła zasady odpowiedzialności społecznej do swojej strategii.
Obecnie audyty etyczne przeprowadza się według metodyki SMETA 2 Pillar lub SMETA 4 Pillar. W rozszerzonej wersji metodyki SMETA weryfikowane są poczynania firmy w zakresie zapobiegania korupcji oraz wymagane jest większe zaangażowanie w ochronę środowiska niż to wynika z lokalnych przepisów. Wg zasad SEDEX członkowie są podzieleni na trzy kategorie:
- A - grupa dedykowana sieciom handlowym, organizacjom rządowym i dobroczynnym oraz wszystkim tym, którzy chcą umieszczać na platformie audytowej dane dotyczące swoich dostawców (wyniki samooceny, raporty z audytów, działania korygujące i dowody na przeprowadzenie tych działań);
- AB - grupa, której członkowie mogą dzielić się z innymi członkami platformy danymi na temat wyników audytów etycznych swoich dostawców oraz wynikami na temat oceny własnego zakładu;
- B - członkowie sklasyfikowani w tej grupie mają najmniejsze uprawnienia. Mogą umieszczać na platformie raport z audytu przeprowadzonego we własnym zakładzie, przeprowadzać samoocenę i informować członków platformy o prowadzonych działaniach korygujących, wynikających ze stwierdzonych niezgodności.